Pracoholizm - szał pracy

Przeczytaj także: Dzień Pracoholika, czyli Polaka dzień jak co dzień?

Bez zatrudnionych dodatkowo i pracujących ponad 60 godzin tygodniowo Polaków, trudno byłoby wyobrazić sobie polską gospodarkę. Czy jesteśmy zatem pazernym czy pracowitym narodem? Czy pracujemy jedynie dla korzyści finansowych? Ile procent pracujących dodatkowo to pracoholicy? Gdzie kończy się zaangażowanie w pracę a zaczyna uzależnienie od niej? Czy człowiek pracowity to pracoholik?

Już sama cząstka - holizm w słowie "pracoholizm" wskazuje na to, że owo słowo oznacza coś, od czego jesteśmy uzależnieni i ma wydźwięk pejoratywny.

Postaram się w dużym skrócie przybliżyć Państwu istotę zagadnienia, abyście mogli zastanowić się, przemyśleć odpowiedzieć na powyższe pytania i jednocześnie, gorąco namawiam do przeprowadzenia na sobie TESTU UZALEŻNIENIA OD PRACY, zamieszczonego po tekście głównym. Dowiedzmy się czegoś więcej o sobie, zastanówmy się co by było i jak wyglądałoby nasze życie, gdybyśmy nagle stracili możliwość wykonywania pracy, wyciągnijmy z tego wnioski, wdrożmy postanowienia w życie, zróbmy tym prezent swoim najbliższym a .. pracę zawodową wykonujmy w sposób wyważony, rozsądnie. Jeśli ciągle myślimy o pracy, w weekendy jesteśmy rozdrażnieni, mamy potrzebę ciągłego kontrolowania pracowników, bo uważamy, że pracują za mało, czytamy tylko literaturę fachową, dawno nie byliśmy na dłuższym urlopie - poniższy tekst jest o nas, o mnie, o tobie, o nim.

W Polsce pracoholizm postrzegany jest jeszcze często jako zjawisko charakterystyczne dla kultury azjatyckiej. W Japonii codziennie szuka pomocy, kontaktując się poprzez specjalnie uruchomioną linię telefoniczną, ok. 200 pracoholików. U nas choroba ta dotyka coraz większej liczby osób, przedstawicieli obu płci, reprezentujących różne grupy zawodowe i wiekowe. W Polsce już w latach 90. nastała wręcz moda na notoryczny brak czasu, ślęczenie godzinami przy komputerze, a im człowiek - pracownik - bardziej zajęty, tym zajmował wyższą pozycję społeczną, należał do arystokracji biznesu.

Permanentne dążenie do sukcesów i osiąganie ich stanowi nie tylko źródło satysfakcji i zadowolenia z siebie, lecz także niebezpieczeństwo wpadnięcia w pułapkę zwaną pracoholizmem, będącym potocznym określeniem syndromu zachowań nazwanych przez psychologów Wzorem Zachowań A.

WZA jako styl życia został opisany pod koniec lat 50., a wyniki dotychczasowych badań upoważniają do wyodrębnienia trzech zasadniczych składników omawianego syndromu. Są to: duża potrzeba osiągnięć, tendencja do dominacji (przewagi) i agresywność. Zdobywając wyższe pozycje społeczne pracoholicy mogą mieć władzę nad otoczeniem, a agresywność umacnia ich pozycję, wskazuje na moc i kompetencje. Zwraca się też uwagę na bardziej szczegółowe formalne cechy zachowania, jak: pośpiech, niecierpliwość, zwięzły, szybki i głośny sposób wypowiadania się, przerywanie wypowiedzi rozmówcy itd.

Wśród osób szczególnie zagrożonych chorobą są nowo zatrudnieni absolwenci (chęć na szybką, błyskotliwą karierę), ludzie samotni (ubogie życie prywatne nie przynosi im zbyt wiele pozytywnych doznań), osoby o cholerycznym typie charakteru.

Niebagatelny wpływ na potencjalnych pracoholików ma dom rodzinny, wychowanie, rywalizacja rodzeństwa o względy rodziców, stawianie dzieciom wysoko poprzeczek. U podłoża czynników uzależnienia leży także obecna sytuacja - klimat aktualnego, formalnego czy innego związku, czynniki wynikające z poczucia niedocenienia przez małżonka lub z rywalizowania z partnerem o prymat intelektualny, finansowy, o prestiż w środowisku.

W takiej sytuacji liczne sukcesy zawodowe stają się niekiedy podstawowym kryterium pozytywnej samooceny, ale dopiero gdy po latach człowiek chory ocknie się, dojdzie do wniosku, że coś mu umknęło, że sam, na własne życzenie zapędził się w kierat służbowych spraw, tracąc tak wiele z życia innego niż zawodowe.

Pracoholizm jest zachowaniem autodestrukcyjnym, patologią, którą definiuje się jako ostre zaburzenie równowagi pomiędzy pracą, a innymi ważnymi elementami życia, jako kwestię niemożności ustalenia harmonii - racjonalnych proporcji pomiędzy sprawami zawodowymi a prywatnością.