Czas pracy: aktywność kierowcy w dobie

Przeczytaj także: Utrata prawa jazdy nawet na 9 miesięcy - sprawdź kary dla kierowców i przewoźników

Zgodnie z brzmieniem tego artykułu przedsiębiorca jest zobowiązany wystawić kierowcy wykonującemu przewóz drogowy zatrudnionemu u tego przedsiębiorcy (dotyczy to również kierowców niezatrudnionych, ale świadczących usługi na jego rzecz), zaświadczenie w przypadku, gdy kierowca: przebywał na zwolnieniu lekarskim od pracy z powodu choroby, przebywał na urlopie wypoczynkowym, miał czas wolny od pracy; prowadził pojazd wyłączony z zakresu stosowania rozporządzenia (WE) nr 561/2006 lub umowy AETR, wykonywał inną pracę niż prowadzenie pojazdu, pozostawał w gotowości w rozumieniu art. 9 ust. 1.

A zatem, fakt nieprowadzenia pojazdu, nie zawsze świadczy o tym, że kierowca przebywał na odpoczynku, ponieważ mógł on np. wykonywać inną pracę, przebywać na zwolnieniu lekarskim czy urlopie wypoczynkowym. Równie ważne jak dokumentowanie okresów wolnych od pracy (okres odpoczynku), jest dokumentowanie również innych okresów aktywności, jeżeli oczywiście takowe zaistniały. Dokumentacja ta powinna być zgodna z innymi dokumentami, potwierdzającymi określone zdarzenia, jak np. zaświadczenia lekarskie czy karty urlopowe.

Dla kogo wystawiamy zaświadczenie?

Zaświadczenie powinno być wystawione elektronicznie na przeznaczonym do druku formularzu, podpisane przez przedsiębiorcę wykonującego przewóz drogowy i wręczone kierowcy przed rozpoczęciem kolejnego przewozu drogowego. Podkreślić w tym miejscu należy, że w zaświadczeniu poświadczamy okres poprzedzający rozpoczęcie danego przewozu i zawsze będzie ono dotyczyć okresu „wstecz”. Zwróćmy jeszcze uwagę na datę wystawienia zaświadczenia, która to nie może być z kolei wcześniejsza niż okres aktywności, który wskazujemy w jego treści.

Przykład: Kierowca przebywa na okresie odpoczynku od piątku godz. 16:00 do poniedziałku do godz. 7:00. Data wystawienia zaświadczenia potwierdzającego wyżej wskazany okres odpoczynku, nie może być wcześniejsza niż poniedziałek, w którym zakończono okres odpoczynku. Obowiązkiem kierowcy jest podpisanie zaświadczenia.

Zaświadczenia o nieprowadzeniu pojazdu wystawia się odpowiednio kierowcy zatrudnionemu, jak i kierowcy niezatrudnionemu przez przedsiębiorcę, lecz osobiście wykonującemu przewozy na jego rzecz. Jeśli chodzi o przedsiębiorcę, który osobiście wykonuje przewozy drogowe, sytuacja wygląda analogicznie.

Zgodnie z wymogami ustawowymi, każdy kierowca, niezależnie od formy zatrudnienia (zatrudniony na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, bądź też właściciel osobiście wykonujący przewozy) musi być w stanie okazać, na każde żądanie funkcjonariusza służb kontrolnych, wykresówki, pliki cyfrowe, zaświadczenia oraz wszelkie wydruki i odręczne zapisy dokumentujące dzień bieżący oraz 28 dni wstecz.

Pamiętajmy, że funkcjonariusz służb kontrolnych ma prawo sprawdzić przestrzeganie przepisów rozporządzenia (WE) nr 561/2006, analizując wykresówki, wyświetlone lub wydrukowane dane zapisane przez urządzenie rejestrujące lub przez kartę kierowcy, ale także jeśli ich brak, wszelkie inne dokumenty pomocnicze, w tym również usprawiedliwiające nieprzestrzeganie przepisów.

Jazda bez wykresówki lub karty kierowcy

Oczywiste w świetle tych zapisów jest, że każdy kierowca wykonujący przewóz drogowy objęty zakresem zastosowania rozporządzenia 561/2006 WE, zobowiązany jest dokumentować swoją aktywność w dobie za pomocą urządzenia rejestrującego lub cyfrowego urządzenia rejestrującego na wykresówce lub karcie kierowcy. Za nierejestrowanie za pomocą urządzenia rejestrującego na wykresówce lub karcie kierowcy wskazań w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy i przebytej drogi, przepisy przewidują bardzo dotkliwą karę dla kierowcy w postaci mandatu w wysokości 2000 zł (lp. 12.2 załącznik nr 1 do ustawy o transporcie drogowym), jak również dla przedsiębiorcy na rzecz i w imieniu którego wykonywany jest przewóz. Kara dla przedsiębiorcy w za tego typu naruszenie to aż 5000 zł! (załącznik nr 3 lp.6.2.1).

Warto podkreślić w tym miejscu, że ustawa o transporcie drogowym przewiduje różne kwalifikacje prawne naruszenia przepisów dotyczących zasad użytkowania tachografu. Oprócz kary za nierejestrowanie, sankcjonowane są również wykonywanie przewozu z odłączonym urządzeniem rejestrującym czy samowolna ingerencja w jego funkcjonowanie, wskutek której nastąpiła zmiana wskazań w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy czy przebytej drogi.

Odpowiedzialność podczas kontroli drogowej

Niemożność przedstawienia dokumentów potwierdzających aktywność kierowcy 28 dni wstecz podczas kontroli drogowej, skutkuje nie tylko mandatem dla kierowcy, ale również mandatem dla osoby zarządzającej transportem (lp.1.3 załącznika nr 2 do ustawy o transporcie drogowym). Mandat na zarządzającego transportem jest nakładany za niewyposażenie kierowcy w wymagane zgodnie z art. 87 ustawy dokumenty związane z wykonywanym przewozem, w tym m.in. zaświadczenie o działalności.

Wysokość mandatu to 500 zł. Jeżeli jednak zarządzający transportem udowodni podczas toczącego się postępowania mandatowego, że zgodnie z obowiązkiem wynikającym z wyżej wskazanego artykułu, wyposażył kierowcę w przedmiotowy dokument – organ powinien umorzyć postępowanie wobec tej osoby, jeżeli okoliczności sprawy i dowody jednoznacznie wskazują, że nie miał on wpływu na zaistniałe zdarzenie, a nieokazanie zaświadczenia o działalności przez kierowcę było wynikiem wyłącznie jego zawinionego działania.

Sankcje dla przedsiębiorcy

W przypadku niedopełnienia przez kierowców swoich obowiązków w postaci pełnego dokumentowania aktywności w danej dobie (odpoczynków dziennych, dojazdów do pojazdu, okresów pozostawania w gotowości czy wykonywania innej pracy), a tym samym udostępnienie przez przedsiębiorcę podczas kontroli w przedsiębiorstwie niepełnych danych o okresach aktywności kierowcy – spowoduje, że przedsiębiorca poniesie karę w wysokości 300 zł za każdą wykresówkę lub w przypadku tachografu cyfrowego, za każdy dzień.

Kara dla przedsiębiorcy przewidziana jest także za brak ciągłości danych aktywności danego kierowcy (pod zarzutem nieokazania podczas kontroli wykresówki, danych z karty kierowcy czy też dokumentu potwierdzającego nieprowadzenie pojazdu, czyli zaświadczenia) – za każdy dzień w wysokości 500 zł (załącznik nr 3 lp.6.3.7.)