On Sun, 3 Apr 2011 22:46:06 +0200, Songo <s...@p...onet.pl> wrote:
>
>
>>
>> Morał z tej bajki, drogie dzieci, jest taki: w socjaliźmie były
>> pieniądze ale nie było towaru, w kapitaliźmie jest towar ale nie
>> ma pieniędzy. W pierwszym było sens robić zapasy, bo zawsze można
>> było wymienić towar (cukier) na towar (np. buty). W drugim,
>> robienie zbędnych zapasów jest bez sensu, lepiej wydać posiadane
>> pieniądze na coś bardziej pożytecznego (Lemingowa myśli: futro,
>> Leming: nowy samochód).
>>
>>
> Jaka jest różnica między jednym systemem a tym drugim?
> nie ma żadnej,

Rzeczywiście, w każdym czegoś brakuje, więc ludzie nie są
szczęśliwi. _Teoretycznie_ oba są jednakowo złe ale jeśli
doprowadzić do skrajności oba rodzaje nieszczęść, to mamy wybór:

A. Jestem na ulicy, nagi, bosy i głodny. W ręku mam zwitek
banknotów, powiedzmy 10 tys. zł ale nie mogę nic kupić.

B. Jadę samochodem, mam wygodne ubranie, mam też parę batoników
gdybym zgłodniał. Tylko nie mam ani grosza przy duszy!

Jakoś tak się dziwnie składa, że niezależnie od szerokości
geograficznej, religi, kultury i t.d. wszyscy wolą nieszczęcie
rodzaju B niż nieszczęście rodzaju A.

Morał z *tej* bajki jest taki, że koniec końców celem jest towar
(bądź usługa i t.p.) a pieniądze są jedynie środkiem do celu.

Jest też drugie dno tamtej pierwszej bajki. Dlaczego w kapitaliźmie
ludzie nie mają pieniędzy? W najprostszym ujęciu: bo wszystkie
dostępne szybko wydają. Kowlskiemu, który zarabia 2000zł zawsze
brakuje do pierwszego 200 zł. Ale Nowakowi, głównemu dyrektorowi,
który zarabia 20 tys. do pierwszego brakuje 2 tys. Kowalski
myśli: gdybym zarabiał 4 tys. to by mi nie brakowało, ale jest w
błędzie. Wydawałby więcej i znowu by mu brakowało.

Ten pęd do wydawania jest jedynym wytłumaczeniem tak absurdalnych
zjawisk jak karta kredytowa czy pożyczka konsumpcyjna. ,,Dzięki''
nim kupuje się (znacznie) przepłacając, ale można to zrobić już.


> bo bieda

To mechanizmy nie odnoszą się w specjalny sposób do biedy i
bogactwa. Kiedy dochody są na poziomie minimum egzystencji
biologicznej, to nie ma żadnej swobody i równie dobrze pieniędzy
mogłoby nie być. W krajch pierwszego i drugiego świata
dochody są grubo powyżej minimum biologicznego ale problem wcale
nie znika. Masowo doświadczają tego emeryci, którch skromne
środki pokrywają bieżące koszta pozostawiając niewiele do
dyspozycji. Choroba i drogie leki potrafią zmniejszyć dostępne
środki poniżej minimum biologicznego.

Nie jest to problem dotyczący jedynie emerytów, w takim samym
stopniu dotyczy to wszystkich. Nawet gdybym zarabiał 10 tys. to
konieczność operacji za 100 tys. przekracza moje możliwości.
Tylko, że u emerytów - mających niewielkie dochody i z racji
wieku bardzo podatnych na choroby - występuje to masowo.

W krajach cywilizowanych do rozwiązania tego problemu używa się
instytucji pt. ubezpieczenia. Ale to inna bajka.

> O ile w PRL pieniędzy było dużo to nie próbowano nawet je umiejętnie
> wykorzystać, pozorowano jedynie że coś sie robi.

I tu właśnie popełniasz największy błąd!! Próbowano ze wszystkich
sił! Socjalizm to jest _gospodarka planowa_. Czyli próba
uniknięcia chaosu i marnotrawienia środków.

Pomysł jest bardzo prosty i przekonujący. Jeśli statystycznie
każdy spożywa rocznie (załóżmy) 10 kg cukru a mamy 40 mln
mieszkańców, to należy posadzić tyle buraków, żeby dostać 400 mln
kg cukru. Reszcie rolników *nakaże się* uprawę pszenicy/kukurydzy
czy czegoś innego. Jeśli się nad tym nie przejmie kontroli, to
jeśli ceny cukru będą wysokie rolnicy wyprodukują 800 mln kg (i
część się zmarnuje, bo nie ma magazynów) a kiedy ceny będą
niskie, to rolnicy wyprodukują 200 mln kg i cukru zabraknie.

Najważniejsze czego powinniśmy się byli nauczyć z *praktycznej*
realizacji tej koncepcji, to że _to nie działa_!

Dokładniej, to działa, ale na krótką metę. Stąd wiele państw
stosowało i będzie stosować elementy planowania w trakcie wojny.
Niemcy produkowali cztery typy podstawowych czołgów, a Stalin
nakazał produkować jeden. I wojnę wygrał!

Na dłuższą metę jednak jest to katastrofalne w skutkach. Właśnie
tego uczy nas doświadczenie PRL, że żaden - nawet najbardziej
genialny - planista nie jest w stanie przewidzieć, co będzie
potrzebne w przyszłości i odpowiednio zaplanować produkcji.

Przykład: wydaje się w tej chwili, że koncepcja napędu samochodu
paliwami na bazie ropy właśnie dożywa końca. Mamy różne koncepcje
napędów alternatywnych: elektryczne, ogniwa paliwowe (wodór),
etanol, biogaz i wiele innych. W tym wyścigu tylko jedna
koncepcja wygra i będzie w powszechnym użyciu przez następne
dziesiątki czy setki lat a pozostałe zostaną zapomniane.
Dokładnie tak, jak kiedyś konkurencja w pasażerskich przewozach
lotniczych między samolotem i sterowcem.

Gdyby planista wiedział, która to koncepcja, to oszczędziłby
wszystkim gigantyczne pieniądze. Wszystkie fundusze skierowałby
na rozwój tej właśnie ,,dobrej'' technologii a nie byłyby
marnotrawione na dziesięć różnych. Zaplanowałby jedną porządną
fabrykę nowego napędu a nie małe, nieefektywne manufaktury dla
małych serii.

Ale ten kij ma dwa końce. Jeśli wybierze niewłaściwą technologię,
to straty związane z dużą, nietrafioną inwestycją (Huta Katowice) będą
wielokrotnie większe niż straty z upadku kilku małych manufaktur.

A że szlana kula w której można zobaczyć przyszłość nie istnieje,
więc szansa trafienia na właściwy kierunek jest niewielka.
Przyszłość jest nieprzewidywalna, więc gospodarka rynkowa,
chaotyczna i nieefektywna w krótkiej perspektywie, daje mniejsze
straty z nietrafionych inwestycji i większą szansę, że znalezione
zostanie to dobre rozwiązanie.

Socjalizmu i gospodarki planowej nie lubimy nie dlatego, że jest
brzydka i czerwony kolor jest niemodny. Nie lubimy dlatego, że
jest _nieefektywna_.


AMX

--
adres w rot13