Kto może podjąć wynagrodzenie za pracę?

Przeczytaj także: Na co wpłynie wyższe wynagrodzenie minimalne w 2010 r.?

Co do zasady, wypłata wynagrodzenia powinna nastąpić do rąk pracownika w formie pieniężnej, tj. w gotówce. Obowiązek ten może być spełniony w inny sposób tylko w dwóch przypadkach (art. 86 § 3 K.p.):

• jeżeli tak stanowi zbiorowy układ pracy lub
• jeżeli pracownik uprzednio wyraził na to pisemną zgodę.

Jeśli zatem w firmie nie funkcjonuje układ zbiorowy pracy, to pracodawca, chcąc zmienić formę wypłaty wynagrodzenia na inną niż do rąk personelu, musi najpierw postarać się o wyrażoną na piśmie zgodę samych zainteresowanych.

Czasami trzeba upoważnić…

Niejednokrotnie jednak pracownik życzy sobie, aby w odbiorze wynagrodzenia wyręczył go ktoś inny. Przepisy K.p. nie regulują wprawdzie takiej sytuacji, ale nie zmienia to faktu, że nie istnieją przeciwwskazania do podjęcia pensji za pośrednictwem osoby upoważnionej- zatrudniony ma bowiem prawo samodzielnie dysponować swoimi pieniędzmi.

Nie istnieje również ustawowo określony krąg osób, które mogą zostać upoważnione do odbioru wynagrodzenia. A zatem, pracownik może upoważnić do tego dowolnie wybraną przez siebie osobę, przy czym należy pamiętać, aby udzielone jej upoważnienie:

• miało formę pisemną,
• wyraźnie wskazywało osobę upoważnioną,
• określało czas swojej ważności (jednorazowe, czasowe, bezterminowe),
• wskazywało, że dotyczy podjęcia wynagrodzenia za pracę.

Dostarczone upoważnienie sprawia, że obowiązkiem szefa jest respektowanie wyrażonej w dokumencie woli pracownika i wypłacenie pensji osobie upoważnionej. Warto też podkreślić, że pracodawca, który bez stosownego upoważnienia umożliwił odbiór pieniędzy osobie trzeciej naraża się na zarzut naruszenia przepisów w zakresie ochrony wynagrodzenia za pracę.

…a niekiedy nie

Nieco mniej zachodu wymaga podjęcie wynagrodzenia przez współmałżonka pracownika. Otóż, zgodnie z art. 29 ustawy z 25 lutego 1964 r.- Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.), w razie przemijającej przeszkody, która dotyczy jednego z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu, drugi małżonek może za niego działać w sprawach zwykłego zarządu, w szczególności może bez pełnomocnictwa pobierać przypadające należności, chyba że sprzeciwia się temu małżonek, którego przeszkoda dotyczy.

W przypadku współmałżonka niekonieczne jest więc pisemne upoważnienie. Istotne jest natomiast, żeby przyczyna, która uniemożliwiła pracownikowi osobisty odbiór pensji miała charakter przejściowy.

Bez zgody pracownika

W omawianym kontekście warto wspomnieć także o wyjątkowej sytuacji, w której współmałżonek może podjąć należne pracownikowi wynagrodzenie niezależnie od jego woli. Możliwość taką przewidują przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (art. 29 § 1 i 2) w przypadku, gdy zatrudniony pozostający we wspólnym pożyciu małżeńskim nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny.

Wówczas sąd może nakazać, ażeby wynagrodzenie za pracę i/lub inne należności przypadające temu małżonkowi (np. premie, nagrody, dodatki za pracę w godzinach nocnych) były w całości lub w części wypłacane do rąk drugiego małżonka. Należy przy tym pamiętać, że wydanie takiego nakazu jest możliwe tylko i wyłącznie, gdy wspólne pożycie małżonków nie zostało jeszcze przerwane. Jeżeli jednak po wydaniu nakazu wspólne pożycie małżonków ustało, zachowuje on swoją moc, chyba że sąd na wniosek któregoś z małżonków nakaz ten zmieni albo uchyli.