Jakie są zasady przyznawania emerytur?

Przeczytaj także: Podstawa wymiaru emerytury a utrata prawa do renty

Osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r., ubiegające się o emeryturę oraz osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r., które występują o wcześniejszą emeryturę, zobowiązane są do przedstawienia dokumentów o okresach podlegania ubezpieczeniom społecznym i wysokości zarobków. Dokumentem potwierdzającym wysokość wynagrodzeń jest zaświadczanie wystawiane przez pracodawcę na druku według wzoru druku ZUS – Rp 7. Istnieje również możliwość udokumentowania wysokości wynagrodzenia legitymacją ubezpieczeniową, a także na podstawie danych zawartych w umowie o pracę, pismach o powołaniu, mianowaniu oraz innych pismach, określających poziom wynagrodzenia danej osoby. W przypadku, gdy osoba starająca się o emeryturę nie może udowodnić w ten sposób wysokości wynagrodzenia, może przedstawić kopię dokumentacji płacowej sporządzoną i potwierdzoną przez archiwum, przechowujące dokumentację byłego pracodawcy danej osoby.

Podstawę wymiaru emerytury dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. i osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., które ubiegają się o wcześniejsze świadczenia emerytalne wylicza się na podstawie 10 kolejnych lat kalendarzowych, z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym ubezpieczony stara się o emeryturę. Ubezpieczony ma prawo sam wybrać lata, z których podstawa wymiaru składek stanowić będzie podstawę do naliczenia świadczenia, pamiętając jednak o tym, że muszą to być kolejne lata nawet wówczas, gdy w niektórych z tych lat, przez okres roku lub w okresie krótszym niż rok, nie były odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne. Na wniosek ubezpieczonego do wyliczenia podstawy wymiaru emerytur można przyjąć podstawę wymiaru składek w okresie 20 lat kalendarzowych, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Podstawę wymiaru emerytury dla osób, które wcześniej pobierały świadczenia przedemerytalne na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, stanowi zwaloryzowana podstawa wymiaru emerytury przyjęta do ustalenia świadczenia przedemerytalnego albo podstawa wymiaru ustalona na nowo. Do wyliczenia podstawy wymiaru uwzględnia się jedynie takie składniki wynagrodzenia, od których ubezpieczony miał naliczane składki. Przy wyliczeniu podstawy wymiaru emerytury uwzględnia się również wysokość wynagrodzeń z tytułu niezdolności do pracy, a także zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku wyrównawczego oraz wartość świadczeń rekompensacyjnych. Ponadto uwzględnia się kwoty zasiłku dla bezrobotnych, zasiłków szkoleniowych i stypendiów wypłaconych z Funduszu Pracy oraz uposażenie z tytułu służby wojskowej.

Organ rentowy wydaje decyzje w sprawie przyznania emerytury w ciągu 30 dni od momentu wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do przyznania prawa do emerytury. Po przyznaniu prawa do świadczeń emerytura zostaje wypłacona w najbliższym terminie płatności świadczenia albo w następnym terminie płatności, jeżeli okres między datą wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, a najbliższym terminem płatności jest krótszy niż 30 dni.

Szczegółowe informacje o zasadach składania wniosków emerytalnych znajdują się na stronach internetowych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ().

Autor: Aleksandra Dudzisz