Wynagrodzenia Polek, czyli luka płacowa ma się dobrze

Przeczytaj także: Luka płacowa: realny czy wydumany problem?

Zarobki Polek

Luka płacowa w naszym kraju niestety pozostaje faktem. Z danych opublikowanych przez resort pracy wynika, że polskie kobiety zarabiają przeciętnie od 7 do 18,5% mniej niż panowie, czyli średnio o 700 zł brutto mniej miesięcznie.

Przeciętne wynagrodzenie kobiet i mężczyzn w Polsce w 2017 roku według danych Pracuj.pl

Dane zebrane przez Pracuj.pl dowodzą, że w minionym roku średnia pensja oferowana męskiemu gronu pracowników opiewała na 5000 zł brutto. W przypadku kobiet kwota ta sięgała 4200 zł brutto. Łatwo zatem policzyć, że różnica pomiędzy wynagrodzeniami oby płci wynosiła 16%. Co więcej, dysproporcje uwidaczniają się praktycznie na wszystkich szczeblach zarządzania. I wprawdzie względem poprzedniego roku luka płacowa zmalała o nieco ponad 2,5 p.p., to jednak trudno to uznać za trend malejący - taką różnicę można bowiem uznać za błąd statystyczny. Z czego właściwie wynika luka płacowa?

Luka płacowa w Polsce jest tematem złożonym i powinno się ją rozpatrywać, biorąc pod uwagę co najmniej kilka aspektów. Obok nagannych przypadków dyskryminacji płacowej, które na szczęście zdarzają się coraz rzadziej, mamy też szereg innych czynników. Jednym z najważniejszych jest wybór ścieżki zawodowej. Okazuje się, że kobiety rzadziej decydują się na kształcenie w obszarach, w których płaca zdecydowanie odbiega od średniej (np. IT). Panie częściej też pracują w niepełnym wymiarze godzin. Badania wskazują też, że kobiety cechują się przeciętnie niższą skłonnością do podejmowania ryzyka i mniejszym zamiłowaniem do negocjacji, co ogranicza potencjał do osiągnięcia wyższych stawek i zajęcia lepiej płatnych stanowisk mówi Maciej Bąk, ekspert ds. raportów wynagrodzeń w Pracuj.pl

Obszary, w których kobiety zarabiają lepiej

Luka płacowa pozostaje faktem, jednak istnieją takie obszary, w których to przeciętne pensje kobiet są wyższe niż wynagrodzenia mężczyzn. Taką zależność obserwuje się dla części stanowisk związanych z ekonomią i finansami oraz tematami kreatywnymi, takimi jak marketing i public relations. Również w pewnych obszarach branży logistycznej, to kobiety zarabiają lepiej. Dokładna analiza wskazuje, że kobiety chętnie zatrudniane są w obszarach związanych z planowaniem oraz zarządzaniem procesami logistycznymi i co więcej, często są za tę pracę lepiej od mężczyzn wynagradzane.

Różnice zarobków kobiet i mężczyzn w danych branżach

Dane dla specjalistów z doświadczeniem większym niż 1 rok

Dane Pracuj.pl wskazują stanowiska, w których kobiety przeważnie zarabiają lepiej lub bardzo podobnie do mężczyzn. Na podium znalazły się kolejno zawody ze specjalizacji takich, jak marketing czy finanse/ekonomia, gdzie kobiety zarabiają przeciętnie o 600 zł brutto więcej od mężczyzn. Na dalszych miejscach, z przeciętną różnicą 500 zł brutto, plasują się stanowiska z obszarów zawodowych związanych z logistyką (specjaliści ds. logistyki oraz Demand Plannerzy) oraz z zakupami. Na wyższe zarobki dużą szansę mają również kobiety, które zdecydują się na pracę w public relations oraz w branży edukacje/szkolenia. W tym przypadku różnica w poziomie przeciętnych płac oferowanych na niektórych stanowiskach wynosi 400 zł brutto na korzyść pań.

Wybór specjalizacji ma znaczenie

Przeciętne wynagrodzenie i odsetek kobiet w najlepiej opłacalnych obszarach

Jednym z istotnych czynników wpływających na lukę płacową jest fakt, że kobiety często przerywają karierę, aby zająć się opieką nad dzieckiem w trakcie urlopu macierzyńskiego, czy rodzicielskiego. Nawet chwilowa utrata kontaktu z rynkiem pracy przekłada się na ścieżkę rozwoju zawodowego. Jednak nie jest to jedyny aspekt wpływający na omawianą różnicę w zarobkach. Według danych Pracuj.pl, wciąż relatywnie mało kobiet pracuje w najlepiej opłacanych zawodach. W najlepiej obecnie opłacalnej specjalizacji jaką jest IT, na dziesięciu pracowników, zatrudniona jest tylko jedna kobieta. Kobiet inżynierów jest jeszcze mniej, bo zaledwie 7% tej branży.

Raport z 2017 roku - Kobiety na politechnikach* pokazuje, że uczelnie techniczne są wciąż mało popularne wśród kobiet. W 2017 roku wybrało je 37% pań, z czego najmniej kobiet studiuje na kierunkach takich jak elektronika, mechanika, czy informatyka, gdzie jedynie ok. 5% studentów to kobiety. Wśród kierunków technicznych najpopularniejsze wśród pań są te związane z architekturą, chemią i biotechnologią. Kobiety stanowią 70-80% wszystkich studentów na tych kierunkach.

Dość niski odsetek kobiet studiujących na politechnikach, to w jakimś stopniu efekt działania stereotypów, które odciskają się na wychowaniu. Zwyczajowo uważało się, że dziewczynki są lepsze w obszarach miękkich, a chłopcy w technicznych i takich też umiejętności oczekiwało się od obu płci. Jednak wydaje się, że sam rynek pracy powoli wymusza zmianę tego schematycznego myślenia. Silne zapotrzebowanie na określonych specjalistów sprawia, że coraz więcej pań podejmuje nowe wyzwanie i rozpoczyna karierę w specjalizacjach dotychczas bardziej popularnych wśród panów, takich jak chociażby IT – komentuje Maciej Bąk, ekspert ds. raportów wynagrodzeń w Pracuj.pl

Zarobki kobiet w danych regionach

Przeciętne wynagrodzenie kobiet i mężczyzn w danych województwach w 2017 roku

Według danych Pracuj.pl, zarówno kobiety, jak i mężczyźni na najwyższe wynagrodzenie mogą liczyć w województwie mazowieckim (najwyższe zarobki wśród kobiet odnotowano w ubiegłym roku właśnie w tym regionie – wynosiły one przeciętnie 5000 zł brutto). Różnica w płacach obu płci jest jednak bardzo duża – wynosi średnio aż 1200 zł brutto, co daje lukę płacową w wysokości 19%. Nieco większą lukę płacową odnotowano w województwie śląskim oraz zachodniopomorskim – wynosiła ona 22%. Luka na poziomie 21% istnieje również w województwie pomorskim. Najmniejszą różnicę zarobków kobiet w stosunku do wynagrodzenia mężczyzn zauważa się w województwie wielkopolskim, gdzie wynosi ona 16%.

Przeciętne wynagrodzenie kobiet i mężczyzn w wybranych województwach w 2017 roku (dyrektorzy)

Warto również zwrócić szczególną uwagę na stanowiska dyrektorskie. W województwie mazowieckim kobiety zajmujące kluczowe stanowiska decyzyjne, przeciętnie zarobiły 17 500 zł, co stanowi 85% przeciętnego wynagrodzenia mężczyzn pełniących tę funkcję. Podobną sytuację można zauważyć w województwie opolskim, czy kujawsko-pomorskim, gdzie kobieta pracująca na takim stanowisku pobierała tylko 88% wynagrodzenia mężczyzny.

Podsumowanie

• Luka płacowa, czyli różnica między zarobkami kobiet i mężczyzn, wyniosła według danych Pracuj.pl w 2017 roku 16%.
• Najmniej kobiet pracuje w inżynierii (7%) oraz w branży IT (11%).
• Istnieją obszary, w których kobiety zarabiają przeciętnie lepiej niż mężczyźni – jest to m.in. marketing oraz finanse/ekonomia, gdzie różnice w płacach wynoszą przeciętnie 600 zł brutto na korzyść pań.
• Największą lukę płacową odnotowuje się w województwie śląskim i zachodniopomorskim (22%).
• W województwie mazowieckim, kobiety zajmujące kluczowe stanowiska decyzyjne, zarobiły przeciętnie 17 500 zł, co stanowi 85% przeciętnego wynagrodzenia mężczyzn pełniących podobną funkcję.

* Raport „Kobiety na Politechnikach” przygotowywany został w 2017 roku, w ramach akcji "Dziewczyny na politechniki!". Pomysłodawcami są Konferencja Rektorów Polskich Uczelni Technicznych (KRPUT) i Fundacja Edukacyjna Perspektywy.