Zarobki w Polsce vs zarobki w Danii, Szwecji i Norwegii

Przeczytaj także: Jakie zarobki Polaków w Norwegii?

Płace Polaków daleko za krajami Skandynawii

Z danych Eurostatu wynika, że wynagrodzenia w krajach nordyckich kształtują się na zbliżonym poziomie. W ujęciu nominalnym zarobki Polaków są blisko 5 razy mniejsze od wynagrodzeń pracowników zatrudnionych w Norwegii. Nic więc dziwnego, że tylko w 2015 roku udało się tam aż 86 tys. naszych rodaków (GUS).

Różnice występujące w wynagrodzeniach Polaków i obywateli państw skandynawskich mogą przyprawiać o zawrót głowy. Niemniej jednak analizując dynamikę rocznych płac w omawianych krajach można śmiało twierdzić, że w Polsce wynagrodzenia rosną szybciej.

Z analiz danych Eurostatu obejmujących lata 2001 – 2015 wynika, że średnia dynamika wynagrodzeń osiągnęła najniższy poziom w Danii. Czy istnieje zatem możliwość, żeby Polacy doścignęli kiedykolwiek Duńczyków pod względem płac?

Przeciętny wzrost wynagrodzeń w Danii wynosi 3,29% (obliczenia własne na podstawie danych z Eurostatu). Z kolei zarobki Polaków rosną w średnim tempie 4,9%. Optymistycznie zakładając, że dynamika utrzyma się na niezmienionym poziomie (ceteris paribus), wynagrodzenia naszych rodaków prześcigną płace Duńczyków w 2103 roku, osiągając poziom odpowiednio 604 182 EUR i 602 104 EUR. Na dogonienie Norwegów, których szacowana dynamika wzrostu płac wynosi 3,52% potrzebujemy prawie 120 lat!

Scenariusz niezbyt optymistyczny. Należy jednak przypomnieć, że są to prognozy oparte tylko na średniorocznej dynamice wynagrodzeń wyrażonej w EUR. A co z siłą nabywczą naszych płac? W tym przypadku sytuacja wygląda nieco lepiej.

Siła nabywcza wynagrodzeń w Polsce wzrasta w średnim tempie 4,8% rocznie. W Danii z kolei wzrost utrzymuje się na poziomie 2,3%. Zakładając, że dynamika wynagrodzeń pozostanie na niezmienionym poziomie (ceteris paribus) siła nabywcza wynagrodzeń Polaków przewyższy siłę nabywczą płac Duńczyków już w 2045 roku. Czas potrzebny na dogonienie Norwegów również skróci się o połowę.

Niestety są to i tak pobożne życzenia palcem po wodzie pisane. Biorąc pod uwagę równanie regresji zarobków:
• dla Polski y = -21,354x² + 1503,2x + 27095
R² = 0,9862
• dla Danii y = 30,094x² + 154,15x + 10257
R² = 0,9806
okazuje się, że rozwarstwienie między nimi narasta z roku na rok. Wnioski te zostały opracowane na podstawie estymacji wyżej wymienionych linii trendu. Współczynniki determinacji oscylujące powyżej 0,98 świadczą o tym, że dopasowanie linii trendu do danych jest bardzo dobre i w dużej mierze odzwierciedlają opisywaną rzeczywistość.

I tak marzenia o Polsce jako drugiej Skandynawii zostały zniszczone…

Płaca minimalna

W żadnym z krajów skandynawskich nie ma ustawowej płacy minimalnej. Zarówno w Danii, Szwecji jak i Norwegii minimalne wynagrodzenia ustalane są w ramach układów zbiorowych pomiędzy związkami zawodowymi a pracodawcami w poszczególnych sektorach gospodarki. Wynagrodzenia mogą różnić się od siebie w zależności od sektora. Ze względu na powszechność układów zbiorowych brak jest regulacji na poziomie krajowym. Porozumienia dotyczą m.in. takich kwestii jak: warunki pracy i wysokości zarobków. O wysokości godzinowej stawki decydują nie tylko kwalifikacje i doświadczenie na danym stanowisku, ale również forma zatrudnienia określona w umowie o pracę. Osoby będące na stałym etacie zarabiają więcej od pracowników sezonowych, nawet gdy wykonują tę samą pracę.

Zupełnie inaczej sytuacja wygląda w Polsce. gdzie minimalne wynagrodzenie ustalane jest ustawowo. Wysokość minimalnego wynagrodzenia, podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w drodze obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów do 15 września każdego roku. Od 1 stycznia 2017 roku obowiązuje minimalne wynagrodzenie w wysokości 2 000 PLN brutto (minimalna stawka za godzinę pracy 13 PLN brutto).

A co z PKB?

W przypadku produktu krajowego brutto Polska może równać się z państwami skandynawskimi. W 2015 roku wyprzedziła nas tylko Szwecja. Jednak już odniesienie wyniku produktu krajowego do liczby obywateli sytuacja wygląda zupełnie inaczej.

Produkt krajowy brutto odniesiony do liczby mieszkańców jest jednym z najbardziej obiektywnych wskaźników pozwalających ocenić i porównać bogactwo krajów, a pośrednio także poziom życia obywateli. Według danych z OECD, PKB per capita wzrósł w Polsce od 1990 roku aż siedmiokrotnie. O ile w porównaniach dynamiki PKB nasz kraj zawsze zajmował wysokie miejsce, o tyle w przypadku porównywania wartości rocznych wskaźnika Polska wypada bardzo przeciętnie.

Nikogo nie dziwi chyba fakt, że na czele zestawienia znalazła się Norwegia z PKB per capita wynoszącym w 2015 roku 64 000 EUR (Polska - 11 000 EUR). Największy udział w PKB Norwegii mają podatki, dochody budżetowe z państwowych firm wydobywczych oraz wynagrodzenia, które stanowią jego 51% (w Polsce 47%). Nie bez znaczenia pozostają również bogate zasoby w surowce naturalne, które również decydują o zasobności państwa. Analizując wskaźnik PKB na mieszkańca nie można jednak zapominać, że ten kraj skandynawski jest drugim najsłabiej zaludnionym państwem Europy. Na wykresie 5 przedstawiającym PKB per capita w EUR, wyraźnie widać, że od 2013 roku wartość wskaźnika Norwegii maleje. Jest to spowodowane głównie spadkiem cen ropy.