Hałas w pracy: jak z nim walczyć?

Przeczytaj także: Czym jest cisza nocna?

Wiadomo nie od dziś, że komfort ciszy jest towarem luksusowym. Wielu z nas nie zdaje sobie jednak sprawy z tego, jak ważną rolę odgrywa ona w funkcjonowaniu naszego organizmu i jak doskonale wpływa na naszą wydajność w pracy. Zdaniem naukowców cisza przyczynia się do redukcji stresu i napięć nerwowych z nim związanych. W trakcie ciszy nasz mózg ma lepsze warunki do działania - łatwiej wtedy identyfikuje emocje i pobudza kreatywność. Hałas w pracy zmniejsza naszą efektywność, powoduje dyskomfort, który sprawia, że niechętnie podejmujemy się realizacji trudnych zadań, uciekając od nich i odkładając je na później.
Gdy dochodzą do nas niepożądane i dokuczliwe dźwięki popełniamy też więcej błędów. W ten sposób obniża się nasza motywacja, a praca która dotychczas sprawiała nam przyjemność, zaczyna nas męczyć zarówno psychicznie jak i fizycznie.

Źródła hałasu w pracy

Hałas nie tylko jest powszechny w zakładach produkcyjnych, gdzie jego źródło stanowią pracujące maszyny. Komfort ciszy jest również zakłócany podczas pracy biurowej – tu na naszą koncentrację wpływają rozmowy telefoniczne lub rozmowy wewnętrzne pozostałych pracowników. Znać o sobie dają również dzwoniące telefony, pracujące komputery a także dźwięki przychodzące z zewnątrz (np. ruch uliczny, prace remontowe, itd.), które w natężeniu mogą być naprawdę bardzo irytujące. Jeśli chcesz sprawdzić z jakim poziomem hałasu masz do czynienia w swojej pracy możesz dokonać pomiaru za pomocą aplikacji “Ciesz się ciszą”, którą bezpłatnie możesz pobrać na urządzenia mobilne.

Niektóre osoby w pracy mogą mieć do czynienia również z dźwiękami, które są niesłyszalne dla ludzkiego ucha – tak zwanymi infradźwiękami. Tego typu hałas jest zbyt niski (poniżej 20 Hz), aby człowiek mógł go usłyszeć. Infradźwięki są emitowane np. przez urządzenia i maszyny przepływowe (silniki wysokoprężne lub sprężarki). Inny rodzaj hałasu, który również jest niesłyszalny przez człowieka stanowią ultradźwięki, czyli fale dźwiękowe o częstotliwości powyżej 20 000hz, które emitowane są przez narzędzia pneumatyczne, palniki i sprężarki. Tego typu dźwięki są zbyt wysokie, aby usłyszał je człowiek. Jednak słyszą je niektóre zwierzęta ( m.in. psy, chomiki, delfiny i wieloryby). Ultradźwięki znajdują zastosowanie w medycynie, dlatego na kontakt z nimi narażeni są również pracownicy służby zdrowia. Dzięki urządzeniom generującym i rejestrującym fale ultradźwiękowe można uzyskać np. obraz narządów wewnętrznych. Ultradźwięki wykorzystywane są również przez stomatologów np. do tzw. czyszczenia z kamienia. Pomimo, że infra i ultradźwięki są niesłyszalne przez człowieka mogą negatywnie wpływać na jego organizm. Infradźwięki wywołują drgania rezonansowe klatki piersiowej, przepony brzusznej i organów trawiennych, co może zaburzyć pracę układu oddechowego i trawiennego oraz doprowadzić do omdleń. Natomiast ultradźwięki, które wykorzystywane są w medycynie, gdy będą “niewłaściwie” stosowane mogą doprowadzić m.in. do wrzodów żołądka i groźnych chorób krwi.

Jak zadbać o komfort ciszy w pracy?

Najskuteczniejszy sposób to niepodejmowanie pracy, w której jesteśmy narażeni na hałas, ale to rozwiązanie nie zawsze jest dla możliwe. Jeśli jednak zdecydujemy się na tego typu pracę powinniśmy zadbać o swój słuch. Najpopularniejszą formą ochrony przed hałasem na halach produkcyjnych są tzw. „nauszniki”, które tłumią głośne dźwięki maszyn. Zadbajmy o to, aby pracodawca udostępnił nam środki ochrony indywidualnej słuchu, bo to jego obowiązek wynikający na mocy Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 sierpnia 2005 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne. Na mocy rozporządzenia pracodawca powinien również nadzorować prawidłowe stosowanie ochraniaczy słuchu. Przy ochronie przed hałasem pomocne może stać się również odpowiednie ustawienie maszyn w taki sposób, aby nie nakładały się na siebie emitowane przez nie dźwięki i nie zwiększały tym samym hałasu ogólnego. Dobre efekty przynoszą materiały dźwiękoizolacyjne i dźwiękochłonne, które sprawdzają się nie tylko na halach produkcyjnych, ale również w biurach, gdzie chcemy uwolnić się od dźwięków zewnętrznych, emitowanych m.in. przez komunikację miejską.

Podczas prac biurowych o komfort ciszy można zadbać również przygotowując specjalne wyizolowane pomieszczenia w których prowadzone będą rozmowy telefoniczne. Czasem wystarczy tylko samodyscyplina - zaprzestanie głośnych rozmów czy przekrzykiwania się, a także wyciszenie dźwięków w swoim telefonie.

Co zrobić, aby nie stracić świata dźwięków?

Jeśli zaszły już jakieś zmiany w aparacie słuchowym są one nieodwracalne. Możemy jedynie zapobiegać pogłębianiu patologii. Dla słychu poza poziomem dźwięku ma znaczenie czas, jaki spędzamy w hałasie dlatego należy go ograniczać do minimum. Przede wszystkim niewskazane są koncerty muzyczne lub inne imprezy, gdzie poziom hałasu może znacznie przekraczać normy. Należy również zaprzestać słuchania muzyki na słuchawkach - zwłaszcza dokanałowych, które w znaczący sposób mogą osłabiać aparaty słuchowe.

Postarajmy się zadbać o ciszę, bo nic tak nie sprzyja naszemu słuchowi, jak ona.