Zarobki kobiet i mężczyzn: czy kobiety naprawdę zarabiają mniej?

Przeczytaj także: Zarobki kobiet o 30% niższe od płac mężczyzn

Przeciętna różnica w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn – na wszystkich stanowiskach – wynosi około 15%. Podobna wartość pojawia się w danych GUS-u. Jednak kiedy w analizach uwzględnimy poziom zatrudnienia i porównamy wynagrodzenia obu płci na porównywalnych stanowiskach, spotyka nas pierwsza niespodzianka.

Z badań Hay Group wynika, że na porównywalnych poziomach stanowisk na rynku ogólnopolskim, kobiety zarabiają średnio 4% mniej niż mężczyźni. Analizy przeprowadziliśmy na 600 000 danych płacowych – mówi Mirosława Kowalczuk, dyrektor działu Productized Services, Hay Group Polska. Sektorem, w którym widać najmniejsze różnice – około 2% – jest sektor nowoczesnych usług wspólnych (SSC/BPO), natomiast w sektorze bankowym różnica ta wynosi nieco powyżej 5%.

Przy bardziej szczegółowych analizach, uwzględniających nie tylko poziom stanowiska, ale też grupę stanowisk czy region, różnice maleją jeszcze bardziej.

Skąd biorą się różnice?

O ile o różnicach w poziomach wynagrodzeń mówi się często, o tyle o różnicach w strukturze zatrudnienia wspomina się rzadko. A to ona jest główną przyczyną nierówności – kontynuuje Mirosława Kowalczuk.

Na stanowiskach najniższych liczba zatrudnionych kobiet jest prawie dwukrotnie wyższa niż mężczyzn, a im wyżej w hierarchii firmy, tym bardziej proporcja ta ulega zmianie. Na najwyższych stanowiskach zatrudnionych jest o prawie 70% mniej kobiet niż mężczyzn. Generalnie kobiety przeważają na stanowiskach operacyjnych (zwłaszcza niższych, niewykwalifikowanych), biurowych i specjalistycznych. Na stanowiskach kierowniczych czy dyrektorskich jest więcej mężczyzn. Tendencja ta jest widoczna we wszystkich sektorach. Trudno to zrozumieć, biorąc pod uwagę fakt, że to kobiety są lepiej wykształcone.

Kobiety wymagają mniej

Głośno mówi się o tym, że kobiety dużo słabiej negocjują swoje wynagrodzenia – czy to na rozmowie rekrutacyjnej, czy podczas rozmów o awansie. Dlatego analizie poddaliśmy również różnice w średnich zarobkach kobiet i mężczyzn nowo przyjętych do firm w przeciągu ostatniego roku. I tu również patrząc na średnią, niezależnie od poziomu stanowiska, różnica wynosi 4%.

Na stanowiskach niskich, niewykwalifikowanych, różnica wynosi 10% na korzyść mężczyzn. Ale diabeł tkwi w szczegółach. Otóż duży wpływ na taki stan rzeczy ma branża, w której zatrudnione są kobiety. I tak np. w sprzedaży detalicznej – sektorze, który jest jednym z gorzej opłacanych – zdecydowaną większość zatrudnionych na niskich stanowiskach (ok. 80%) stanowią kobiety. W płacącym przeciętnie o kilkanaście procent więcej sektorze produkcyjnym udział kobiet i mężczyzn na niskich stanowiskach jest dużo bardziej zrównoważony. Jeżeli odejdziemy od porównań ogólnobranżowych i będziemy analizować różnice w ramach sektorów, będą one zdecydowanie mniejsze.