Czas pracy: aktywność kierowcy w dobie

Przeczytaj także: Utrata prawa jazdy nawet na 9 miesięcy - sprawdź kary dla kierowców i przewoźników

To, jakie sankcje i komu grożą za niedopełnienie przez kierowcę obowiązku pełnej dokumentacji aktywności w dobie może pomóc uświadomić wagę problemu nie tylko sobie, ale przede wszystkim kierowcom wykonującym przewozy na rzecz przewoźnika, a w których to rękach jest ewentualna odpowiedzialność za niedbalstwo lub niewiedzę w tym zakresie.

Dokumentowanie przez kierowcę aktywności w danej dobie

Sankcja za naruszenie obowiązku dokumentowania pełnej aktywności w dobie przez kierowcę, przewidziana jest w załączniku nr 1 do ustawy o transporcie drogowym, który określa rodzaj i wysokość mandatów nakładanych na kierowców, w tym m.in. za okazanie podczas kontroli drogowej wykresówki lub karty kierowcy, które nie zawierają wprowadzonych ręcznie bądź automatycznie wszystkich wymaganych danych dotyczących okresów aktywności kierowcy w dobie.

Mandat, jaki grozi kierowcy z tego tytułu to 100 zł za każdy dzień niepełnego udokumentowania aktywności (lp.13.12 załącznika nr 1). Natomiast obowiązek nanoszenia odpowiednich danych dotyczących ich okresów aktywności, wynika z art. 15 Rozporządzenia Rady (EWG) NR 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym (Dz.U. L 370 z 31.12.1985, s. 8), zgodnie z którym kierowcy stosują wykresówki lub karty kierowcy w każdym dniu, w którym prowadzą pojazd (chociażby przez krótki okres).

Jeżeli jednak w wyniku oddalenia się od pojazdu kierowca nie ma możliwości wprowadzenia swojej aktywności za pomocą urządzenia rejestrującego, to okresy innej pracy, gotowości czy też odpoczynku kierowca nanosi ręcznie na wykresówkę lub w przypadku tachografu cyfrowego ręcznie za pomocą funkcji umożliwiającej ręczne wprowadzanie tych danych.

Aby uniknąć ukarania przez organy kontrolne za niedopełnienie swoich obowiązków w powyższym zakresie, kierowca powinien mieć udokumentowanie pełne 24 godziny swojej aktywności w dobie.

Najczęściej stosowaną praktyką u kierowców jest odbieranie odpoczynków „na otwartym tachografie”. Kierowca po zakończonym dniu pracy wyciąga wykresówkę z tachografu i w tym momencie tachograf przestaje rejestrować jego aktywność w dobie. Ze względów praktycznych, wyciąganie wykresówki po zakończeniu pracy w danym dniu jest bardzo dobrym rozwiązaniem, gdyż nie naraża kierowcy na sytuację przerwania odbierania odpoczynku np. w przypadku, kiedy samochód musiałby zostać przestawiony na bazie (np. przez innego kierowcę), lub też na ewentualne użycie wykresówki przez okres dłuższy niż ten, na który jest ona przeznaczona (czyli poza okres 24-godzinny).

Jak już wyżej opisano, zgodnie z art. 15 ust. 2 Rozporządzenia EWG 3821/85, jeżeli w przypadku oddalenia się od pojazdu kierowca nie jest w stanie używać urządzeń zainstalowanych w pojeździe, to okresy, o których mowa w ust. 3 tiret drugie lit. b), c) i d), tj. okresy pracy innej, okresy gotowości oraz przerwy w pracy i okresy dziennego odpoczynku: jeśli pojazd wyposażony jest w urządzenie rejestrujące zgodnie z załącznikiem I (tachograf analogowy), wprowadza się na wykresówkę, ręcznie, w drodze automatycznej rejestracji lub innym sposobem, czytelnie i nie brudząc karty; lub jeśli pojazd wyposażony jest w urządzenie rejestrujące zgodnie z załącznikiem IB (tachograf cyfrowy), wprowadza się na kartę kierowcy przy użyciu urządzenia do ręcznego wprowadzania danych, w jakie wyposażone jest urządzenie rejestrujące.

Jak z tego wynika, sytuacje, w których kierowca znajduje się poza pojazdem, którym wykonuje przewóz, nie zwalniają go z obowiązku należytego i kompletnego dokumentowania swojej aktywności, ponieważ ma on ku temu stosowne instrumenty prawne. Należy jednak wiedzieć, że aby kierowca prawidłowo wypełniał swoje obowiązki związane z prowadzeniem pojazdu, konieczne jest też po naszej stronie zadbanie o należyte przeszkolenie go, zanim dopuścimy kierowcę do pracy.

Dokumentowanie faktu nieprowadzenia pojazdu przez kierowcę

Bardziej dotkliwa kara niż ta opisana powyżej, spotka kierowcę podczas kontroli na drodze, jeżeli nie będzie on w stanie okazać dokumentu potwierdzającego fakt nieprowadzenia pojazdu, czyli zaświadczenia o działalności kierowcy (zaświadczenie o nieprowadzeniu pojazdu), potocznie zwanego „urlopówką”.

Podstawą do nałożenia mandatu na kierowcę za nieokazanie tego dokumentu jest pkt. 1 załącznika nr 1 do ustawy o transporcie drogowym, który stanowi, że nieokazanie wypisu z zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, wypisu z licencji lub innego wymaganego w związku z przewozem drogowym dokumentu, o którym mowa w art. 87 zagrożone jest mandatem w wysokości 500 zł.

Zgodnie z brzmieniem art. 87 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym, podczas wykonywania przewozu drogowego kierowca pojazdu samochodowego jest zobowiązany mieć przy sobie i okazywać, na żądanie uprawnionego organu kontroli, m.in. kartę kierowcy, zapisy urządzenia rejestrującego samoczynnie prędkość jazdy, czas jazdy i czas postoju, obowiązkowe przerwy i czas odpoczynku oraz zaświadczenie, o którym mowa w art. 31 Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców.

W niniejszej publikacji nie będziemy omawiać wszystkich dokumentów, które kierowca musi posiadać przy sobie zgodnie z ww. artykułem, natomiast skupimy się na dokumencie potwierdzającym fakt nieprowadzenia pojazdu, czyli o wspomnianym zaświadczeniu o działalności kierowcy („urlopówce”).

Kierowca, który rozpoczyna przewóz drogowy, oprócz zapisów aktywności z bieżącego dnia (na wykresówce lub karcie kierowcy) musi posiadać przy sobie także udokumentowane poprzednie 28 dni (co wynika z art. 26 ust. 4 tiret 5 i) iii) Rozporządzenia WE nr 561/2006 zmieniającego zapisy Rozporządzenia EWG nr 3821/85). Owe 28 dni wstecz może być udokumentowane na wykresówkach lub karcie kierowcy (jeżeli kierowca wykonywał przewozy), natomiast dni, w których nie prowadził pojazdu, kierowca powinien mieć udokumentowane w formie zaświadczenia o działalności, o którym mowa w art. 31 ustawy o czasie pracy kierowców.