Co wpływa na wysokość wynagrodzenia?

Przeczytaj także: Wynagrodzenia osób z różnym wykształceniem

Nie o nich jednak będzie traktował ten artykuł. W poniższym tekście skoncentrujemy się na kilku najważniejszych obserwacjach, które płyną z wieloletnich doświadczeń Sedlak & Sedlak w badaniu polskich płac. Trzeba przy tym zaznaczyć, iż nie są to rezultaty ścisłych prac analitycznych, w pełni zgodnych z naukową metodologią. To raczej sugestie płynące ze statystycznych zależności pomiędzy wysokością wynagrodzeń a różnymi zmiennymi.

Praca w firmie zagranicznej

Jeśli pracujesz w firmie polskiej i patrząc na swoją comiesięczną pensję odczuwasz pewien niedosyt wtedy pierwszą alternatywą, o jakiej powinieneś pomyśleć, jest zapoznanie się z ofertami zatrudnienia od firm zagranicznych działających w Polsce. Sugestia ta ma bardzo silną podbudowę w zgromadzonych danych statystycznych. W zasadzie nieważne jest na jakie grupy podzielimy próbę badania. Czy posegregujemy ją względem wieku, wykształcenia, branży, doświadczenia, miejsca pracy, wielkości przedsiębiorstwa, czy też jakiegokolwiek innego kryterium to mediana wynagrodzeń osób zatrudnionych w przedsiębiorstwach zagranicznych będzie praktycznie zawsze wyższa niż tych pracujących w firmach polskich. Do tego różnice bardzo często są znaczące. Na poparcie tej tezy można by tutaj przytoczyć setki różnych zestawień, ale może przyjrzyjmy się wyłącznie kilku wybranym.

Oczywiście powyższym danym zawsze można zarzucić, iż różnica w płacach niekoniecznie wynika z różnic właścicielskich, ale przykładowo może być efektem rozkładu próby. Przykładowo, analizując zarobki pracowników branży IT i dzieląc ich na zatrudnionych w firmach polskich i zagranicznych mogłoby się zdarzyć tak, iż wśród pracowników zagranicznych bardzo duży procent stanowiliby kierownicy i dyrektorzy, albo że w grupie pracowników z polski zdecydowanie dominowałyby osoby pracujące w małych miasteczkach. Wtedy te różnice mogłyby również tłumaczyć dysproporcje w zarobkach. Niemniej jednak zjawisko wyższych zarobków w przedsiębiorstwach zagranicznych jest tak powszechne i tak znaczące, że raczej nie można mówić, iż błędy próby odgrywają tutaj istotną rolę.

Praca w większej firmie

Kolejną często obserwowaną zależnością są wyższe wynagrodzenia uzyskiwane przez pracowników większych firm. Podobnie jak to było w przypadku struktury właścicielskiej jest to tendencja występująca praktycznie we wszystkich branżach, regionach i dotycząca zdecydowanej większości stanowisk. Generalnie sprawdza się tutaj zasada „duży może więcej”. Jeśli dodatkowo weźmiemy pod uwagę konsekwencje podwyższonego popytu na pracę generowanego przez największych pracodawców (trudności w zapewnieniu odpowiednich kadr, silna pozycja organizacji pracowniczych) to nietrudno się dziwić, iż płace w tego typu zakładach bywają wyższe niż w mniejszych przedsiębiorstwach.

Oczywiście największą szansę na wzrost zarobków poprzez przejście do większego podmiotu mają osoby z firm najmniejszych (1-9 pracowników). To w nich bowiem mediany wynagrodzeń są najniższe i zazwyczaj zdecydowanie odstają nawet na tle firm nieco większych (10-49 pracowników) – wykres 2.


Warto zwrócić uwagę, iż w dwóch kategoriach firm o największej ilości pracowników zróżnicowanie zarobków praktycznie nie występuje. Po około 4 500 PLN miesięcznie płacą zarówno przedsiębiorstwa zatrudniające ponad 1 000 osób, jak i te, których kadry liczą od 250 do 999 pracowników. Niemniej jednak pamiętajmy, iż 7 na 10 pracujących Polaków jest zatrudnionych w firmach małych i średnich. Teoretycznie więc dla większości z nas poszukiwanie wyższych zarobków w firmach większych może być sensowną drogą do poprawy swojej sytuacji materialnej.

Jeśli popatrzeć za tę zależność pod kątem poszczególnych branż to okazuje się, iż największe różnice odnotowuje się…