Urlop macierzyński 2014

Przeczytaj także: Urlop macierzyński i rodzicielski 2014

Urlop macierzyński to świadczenie przysługujące kobietom, które w czasie gdy były zatrudnione, urodziły dziecko. Taka podstawowa definicja nie obejmuje jednak wszystkich sytuacji, w których można ubiegać się o ten rodzaj urlopu. Otrzymują go także rodzice dziecka adoptowanego, czy przyjętego na wychowanie w ramach niezawodowej rodziny zastępczej. Na urlop macierzyński może iść nie tylko osoba zatrudniona na umowę o pracę - przysługuje on bowiem także innym osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym. Oprócz pracowników należą do nich:

• osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osobom z nimi współpracującym, w tym osobom świadczącym pracę na podstawie umowy uaktywniającej określonej przepisami ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. Nr 45, poz. 235),
• członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
• osoby wykonujące pracę nakładczą,
• osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące,
• osoby wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
• osoby odbywające służbę zastępczą,
• osoby duchowne

Urlop macierzyński jest ściśle powiązany z zasiłkiem macierzyńskim - świadczeniem wypłacanym osobom, które przerwały swoją aktywność zawodową w związku z urodzeniem lub przyjęciem na wychowanie dziecka.

W roku 2014 urlop (i zasiłek) macierzyński będzie składał się z trzech części. Pierwsza z nich to 20 tygodni (140 dni) - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie (31 tygodni w przypadku urodzenia dwójki dzieci, 33 - trójki, 35 - czwórki, 37 - piątki i więcej dzieci). Identyczne terminy obowiązują z tytułu przyjęcia na wychowanie dziecka w wieku do lat 7, a w przypadku dziecka z odroczonym obowiązkiem szkolnym nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia. Część urlopu macierzyńskiego może wykorzystać także ojciec dziecka, przy czym matce przysługuje 14 tygodni urlopu.

Druga część urlopu macierzyńskiego - tak zwany dodatkowy urlop macierzyński - trwa maksymalnie 6 tygodni (przy więcej niż jednym dziecku - 8 tygodni) i jest udzielany na wniosek osoby zainteresowanej. Również w tym przypadku zasiłek za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego przysługuje nie tylko pracownikom, ale też innym osobom podlegającym ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Trzecia część to urlop rodzicielski - można go wykorzystać po zakończeniu urlopu macierzyńskiego oraz wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Maksymalna długość urlopu rodzicielskiego to 26 tygodni. Z tej części urlopu mogą korzystać oboje rodzice.

W czasie urlopu macierzyńskiego (i rodzicielskiego) jest wypłacany zasiłek macierzyński. Jego podstawę dla pracownika stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy albo - gdy stosunek pracy trwał krócej - z faktycznego okresu zatrudnienia za pełne kalendarzowe miesiące. Jeśli osoba otrzymująca świadczenie nie jest pracownikiem, podstawę zasiłku oblicza się w oparciu o miesięczny przychód, od którego opłacana jest składka na ubezpieczenie chorobowe - tu również branych jest pod uwagę 12 pełnych miesięcy kalendarzowych lub pełny okres powstawania przychodów, jeśli był on krótszy niż rok.

Wysokość zasiłku to 100 procent wynagrodzenia na urlopie macierzyńskim (podstawowym i dodatkowym) i 60 procent w czasie trwania urlopu rodzicielskiego. Jeśli osoba, której przysługuje świadczenie w okresie do 14 dni po urodzeniu lub przyjęciu na wychowanie dziecka zdecyduje się na skorzystanie z dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, przez cały okres będzie jej przysługiwać zasiłek w wysokości 80 procent wynagrodzenia.

W czasie korzystania z zasiłku macierzyńskiego można podjąć pracę u dotychczasowego pracodawcy, w wymiarze do 1/2 etatu. Wówczas wysokość zasiłku jest zmniejszona proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy (przy 1/4 etatu - o 25 proc., przy 1/2 etatu - o 50 proc. etc).